ماه رجب هفتمین ماه از ماهها قمری، ماهی بسیار شریف و از ماههای حرام است. رجب نام نهری است در بهشت كه از عسل شیرین‌تر و از شیر سفیدتر است و هر كس در این ماه روزه دارد، از آن نهر آب مینوشد. به ماه رجب، رحب الأصب، یعنی ماه ریزش رحمت خداوند بر مردم نیز میگویند.
پیامبر اسلام صلی اله علیه و آله وسلم فرمود: (ماه رجب برای امت من (ماه استغفار) است. رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است. كسی كه یك روز از ماه رجب را روزه گیرد، مستوجب خشنودی خداوند گردد، غصب الهی از او دور میگردد و دری از درهای جهنم به روی او بسته میشود.)
در حدیث دیگری آمده است كه هركس سه روز آن را روزه دارد بهشت بر او واجب گردد.
در ماه رجب دعاها و اعمال خاصی وارد است كه مهمترین آنها (اعمال ایام البیض)(13 تا 15 ماه) و اعمال ام داوود و برنامه اعتكاف است. این اعمال در كتاب شریف مفاتیح الجنان محدث قمی گردآوری شده است.
حوادث تاریخی و مذهبی بسیاری در ماه رجب روی داده است كه در زیر به آن اشاره میشود:
ولادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام در سال 57، امام محمد تقی علیه السلام در سال 195، میلاد امام علی علیه السلام در كعبه، مبعث پیامبر گرامی اسلام صلی اله علیه و آله و سلم، شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام در سال 182 و شهادت امام علی النقی علیه السلام در سال 254، وفات ابراهیم فرزند پیامبر اكرم صلی اله عیه و آله و سلم در سال دهم هجرت، وفات ابوطالب علیه السلام در سال دهم بعثت، رحلت حضرت زینب (بنا به نقلی) و درگذشت ابن سكیت، در سال 244 قمری.
معبود من!
معبود من! به مسجد، سجده گاه عاشقان و سربر آستان نهادگان و خانه امن و آرامش تو آمده ام! مكانی كه پروازها از آن سرگرفته و محل نزول فرشتگان و مجمع عاشقان و محفل كروبیان است. بدان امید آمده ام كه در كنار دوستان و مقربان قرار گیرم تا شاید گوشه چشمت بر من گنه كار افتد.
صبح گاه سیزدهم رجب، مساجد جامع بسیاری از شهرهای اسلامی، شاهد حضور عاشقان شیفته‌ای است كه به قصد اقامتی سه روزه، در این مكان مقدس حضور مییابند و به دور از دنیا و جلوه‌های دل فریب آن، در سفری از خانه خویش به خانه دوست شركت جسته و به راز و نیاز با خدای بینیاز بنده نواز میپردازند. اعتكاف سنت نیكوی دیرپایی است كه از پیامبران به یادگار مانده و تا امروز ادامه یافته است. این برنامه معنوی هر سال مشتاقان و طرفداران بیش تری مییابد، عبادتی كه در خلوت انسان با پروردگار مهربان شكل میگیرد و دل‌های شیفتگان حضرتش را جلا میبخشد. "اعتكاف" از واژه عكف گرفته شده و به معنای توقف در مكانی و ماندن در آن مكان است. این واژه در اصطلاح به معنای ماندن و توقف سه روزه و بیش‌تر از آن در مسجد جامع، به قصد بندگی و راز و نیاز با خالق بیهمتاست و به كسی كه چنین عمل عبادی را انجام میدهد، معتكف گویند.
اعتكاف توقفی ناآگاهانه در مسجد، بدون عشق به عبادت و قصد قربت نیست. آن چه میتواند موجب دل كندن از لذایذ زندگی مادی شود، خود باید لذتی برتر باشد. لذتی چون وصال محبوب، تقرب و نزدیكی به خدای بزرگ و قرار گرفتن در سایه سار محبت الهی. معتكف از خانه خویش بیرون رفته و آگاهانه عزم حضور در خانه حضرت حق میكند؛ حضوری آگاهانه، عاشقانه و خالصانه بر درگاه پروردگار یكتا.
پیام اعتكاف، به یاد خدا زیستن است. اعتكاف گشت و گذاری است و در كوچه پس كوچه‌های درون و گشتن در دنیای تو در توی دل و شناختن خود و مجاهده با نفس، روزهای اعتكاف، روزهای انس با پروردگار و بریدن از غیر و پیوستن به یار است. اعتكاف، هجرتی درونی برای سیر در دنیای باطل و مروری بر نفسیات خویش است تا گام تهذیب برداریم و كام بندگی برگیریم.
ایام اعتكاف، اهل عبادت را عید حضور است و اهل غفلت را روزنه‌ای به سوی نور. پیامبر گرامی اسلام (ص)، در بیان فضیلت اعتكاف، در سخنی گران بها فرمودند: معتكف، همه گناهان را در بند میكشد. یعنی آن كه خویشتن را برای مدتی در مكانی محبوس كرده تا به توفیق انس با خداوند و رسیدن به لذت مناجات نایل آید. اعتكاف از نظر زمان، محدود به وقت خاصی نیست، ولی چون لازمه اعتكاف روزه گرفتن است، در دو روز عید فطر و قربان كه روزه حرام است، نمی توان معتكف شد.
البته بهترین زمان برای اعتكاف دهه آخر ماه مبارك رمضان و روزهای سیزدهم تا پانزدهم ماه رجب است كه در كشور ما، اعتكاف در سه روز ماه رجب رواج دارد و این سه روز، از چند جهت دارای اهمیت است؛ اول اینكه ماه رجب، ماه حرام است و مطابق روایات، اعتكاف در ماههای حرام از فضیلت بیش تری برخوردار است و دوم اینكه روزه در ماه رجب فضیلت خاصی دارد. مرحوم علامه مجلسی درباره كمال اعتكاف مینویسد: "كمال اعتكاف در آن است كه اندیشه و دل و اعضا بر مجرد عمل صالح وقف گردد و بر در خانه خدای جلیل و در برابر اراده مقدس او به حبس درآید و به زنجیر مراقبت او به بند كشیده شود و از آن چه روزه دار از انجام آن خودداری میكند، به طور تمام و كمال باز داشته شود...."
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1914
